Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2023/2024 buğday üretim sezonuyla ilgili görüntülü basın açıklaması yaptı.
“Türkiye’de 6,7 milyon hektarda ekimi yapılan ve ülkemiz ekim alanlarında birinci sırada bulunan buğdayda 2024 üretim sezonu başladı” diyen Bayraktar, sözlerine şöyle devam etti.
“Ülkemizde 79 ilde buğday üretimi yapılıyor”
“Buğday diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de stratejik bir ürün ve tarım alanlarının vazgeçilmezidir. Ülkemizin tamamında hemen hemen her üreticimiz buğday üretimi yapıyor. Bu nedenle buğday ekiminden, sofralarımıza ekmek olarak gelene kadar geçen süreçte, başta üreticilerimiz olmak üzere, tüccarından, esnafına kadar her kesimi ilgilendiriyor.”
“Buğday ekimi bölgelere göre değişmekle birlikte Eylül ayı sonunda başlayıp Aralık ayının ilk haftasına kadar devam ediyor. Ancak yaşanan iklim değişikliğine bağlı değişen yağış rejimi nedeniyle buğday ekimleri Ekim ayı ortasına kaydı, Eylül ayı sonunda ekim yapan çiftçimiz hemen hemen kalmadı.
Tarım sektörünün en önemli parametreleri olan yağış ve sıcaklık değerlerinin ülkemizdeki değişimlerine bakacak olursak ülkemizde son 5 yıldır ekim ayı yağışları normalin altında kalıyor. Ekim ayı yağış ortalaması normali 49,4 milimetre iken bu yıl yüzde 26 azalış ile 36,6 milimetre olarak gerçekleşti.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre; son 10 yılın 6’sında toplam yağışlar normallerin altında kaldı. 1 Ekim 2022-30 Eylül 2023 dönemini kapsayan tarım yılı yağışlarında ise Türkiye genelinde normale göre yüzde 6 azalma oldu.
Sıcaklık değerlerine baktığımızda; ülkemizde yaz mevsimi sıcaklık ortalaması 24 derece iken, 2023 yılı ortalama sıcaklığı bu değerin 0,7 derece üzerinde seyretti.
2023 yılı yaz mevsimi son 53 yılın en sıcak 7’nci yaz mevsimi olarak kayıtlara geçti. Böylesine sıcak bir yaz mevsiminin ardından Eylül ve Ekim ayı sıcaklıkları da normallerin 1,5 derece üzerinde gerçekleşti.
Bu yıl azalan yağışlarla birlikte artan sıcaklık, toprağın daha fazla kurumasına neden oldu ve ekim tarihleri normaline göre ilden ile değişmekle birlikte 20 gün ile 1 ay ileri kaydırdı.”
“Buğday ekimleri yüzde 50-90 arasında tamamlandı”
“Buğday üretiminin yüzde 93,3’ünü gerçekleştiren ilk 50 ilimizde Ziraat Odalarımızdan aldığımız verilere göre; ekim ayında bazı illerde kuru toprağa ekim yapan çiftçilerimiz, sulama yapmak zorunda kaldı ve maliyeti arttı.
Sulama yapamayan çiftçilerimiz ise ekimini yaptığı tohumun üzerine yağış bekledi. Beklenen yağışların Kasım ayında gelmesiyle birlikte ekim yapılan alanlarda tohumlarda çimlenme hızlandı. Yağış bekleyen çiftçilerimiz de ekimini yaptı.
Bölgeden bölgeye ve ilden ile değişmekle birlikte Kasım ayı sonu itibarıyla buğday ekimleri genel olarak yüzde 50-90 arasında tamamlandı. Kasım ayında gerçekleşen yağışlar bazı illerde kar yağışına dönüştü. Bazı illerde şiddetli gerçekleşen yağışlar afete neden oldu. Bugünlerde ülke genelinde gerçekleşen yağışlar ile önümüzdeki günlerde beklenen muhtemel yağışların devam etmesi verimli bir üretim sezonu için önemlidir.
Bu tarım yılında beklenen yağışların gerçekleştiği, kuraklığın ve diğer afetlerin olmadığı, yeterli miktarda girdinin kullanıldığı, çiftçilerimizin bol kazanç sağladığı, kaliteli ve yüksek rekolteli ürünlerin yetiştirildiği bir yıl olmasını temenni ediyoruz.”
BÖLGELERE GÖRE BUĞDAY EKİLİŞLERİ
İç Anadolu Bölgesi
“İç Anadolu Bölgesi’nde buğday ekimleri yüzde 90 seviyesinde tamamlandı. Erken ekim yapan çiftçilerimiz arazilerini 2 defa sulamak zorunda kaldı. Genel olarak iç Anadolu bölgesinde ekim tarihinde normaline göre ortalama 20 günlük gecikme oldu.
Bölgede geçtiğimiz sezon mısır, ayçiçeği ve bazı baklagillerde yeteri kadar gelir elde edemeyen çiftçilerimiz bu sezon buğday ve arpa üretimine yönelmesi nedeniyle bazı illerde buğday ekim alanlarında yüzde 10 artış bekleniyor.”
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
“Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde buğday ekimleri yüzde 70 civarında tamamlandı. Bölgede yağışların geç gelmesi hatta bazı illerde Ekim ayında hiç yağış gerçekleşmemesi buğday ekim tarihlerinde normaline göre ortalama 1 aylık gecikmeye sebep oldu. Başta Diyarbakır ve Şanlıurfa olmak üzere birçok ilde pamuk ve mısır üretiminden kar elde edemeyen çiftçilerimiz buğday ve arpa üretimine yöneldi. Bölgede buğday ve arpa ekim alanında yüzde 10 seviyesinde artış bekleniyor.”
Marmara Bölgesi
“Marmara Bölgesi’nin Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Balıkesir ve İstanbul illerinde ekimler yüzde 70 civarında tamamlandı. İstanbul ve Tekirdağ’da ekim tarihlerinde gecikme yaşanmadı. Kırklareli, Edirne ve Balıkesir’de buğday ekim tarihinde 20 günlük bir kayma yaşandı, Bursa ve Çanakkale’de ekimler Kasım ayının ilk haftasında başladı. Geçtiğimiz sezon ayçiçeğinden umduğunu bulamayan Tekirdağ ve İstanbul’da çiftçilerimizin bir kısmı buğday ekimine yöneldi.”
Akdeniz Bölgesi
“Akdeniz Bölgesi’nin Adana, Osmaniye ve Antalya illerinde ekimler yeni yeni başlamış olup, Hatay, Mersin, Isparta’da ekimler yüzde 70 oranında gerçekleşti, Kahramanmaraş’ta ise kıraç alanlarda ekimler tamamlandı. Ekim tarihlerinde Mersin ve Hatay’da normaline göre yaklaşık 20 günlük bir gecikme söz konusu oldu. Adana ve Hatay’da pamuk, mısır ve ayçiçeği alanlarındaki üretimin, buğday ekim alanlarına kayacağı tahmin ediliyor.”
Doğu Anadolu Bölgesi
“Doğu Anadolu Bölgesi’nde genel olarak yüzde 80 seviyesinde ekimler tamamlandı. Ekim tarihi Erzurum ve Ağrı hariç diğer illerde 20 günlük bir gecikme söz konusu oldu. Ancak bölgede Kasım ayında gerçekleşen yağışlar gecikmeyi telafi etti. Muş başta olmak üzere bölgede hayvancılığın zayıflaması çiftçilerimizi hububat ekimine yöneltti.”
Ege Bölgesi
“Ege Bölgesi’nde hububat ekimi Uşakta yüzde 80, diğer illerde ise ortalama yüzde 30 seviyelerinde tamamlandı. Bölgede buğday üretimi açısından önemli bir yere sahip olan Afyon ilinde ekim tarihinde yaklaşık bir aylık gecikme yaşandı. Bölgede mısır ve pamuk fiyatlarından yeteri kadar gelir elde edemeyen çiftçilerimiz hububata yöneldi.”
Orta Karadeniz Bölgesi
“Orta Karadeniz Bölgesi’nde ise Çorum’da ekimler yüzde 80 seviyesinde tamamlandı ancak diğer illerde ekimler yüzde 10 seviyesinde seyrediyor. Amasya ve Çorum’da ekim tarihlerinde normaline göre yaklaşık bir aylık gecikme yaşandı. Diğer taraftan mısır fiyatlarından yeteri kadar gelir elde edemeyen çiftçilerimiz hububata yöneldi.”
