Ülkemizin lokomotif sektörlerinden otomotivin, 1993 yılından bu yana yaşanan gelişmelere bakıldığında, dikkat çekici rakamlara ev sahipliği yaptığı görülüyor. 1990 yılında ciddi bir ivme kazanan ve 90’lı yıllarda en büyük hacme ulaştığı 1993 yılında 441 bin 133 adetlik otomobil satışına erişen Türkiye araç pazarında, geçtiğimiz yıl 967 bin 341 adet otomobil satıldı. 2,6 milyonluk otomobil parkı ise 30 yılda 15 milyonu aştı. Yaklaşık 6 kat büyüyen araç parkı ve pazarın gelişimiyle ilgili konuşan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “30 yıl içinde dört defa ekonomik krizle baş eden otomotiv sektörü, tüm zorluklara rağmen gelişimini sürdürdü. Ancak sektörümüzde alınacak çok yol var. Araç parkı yaş ortalamamızın yüksekliği, kişi başına düşen araç sayısı gibi unsurlar gelecekte potansiyelin yüksek olduğunu gösteriyor.” ifadelerine yer verdi.
Sektörün önde gelen kurumlarından Otomerkezi.net, otomotivin 30 yıllık serüvenine ışık tuttu. 1993 yılıyla 2023 yılı karşılaştırması, pazardaki dinamiklerin değiştiğini ve önemli bir gelişim kaydedildiğini gözler önüne serdi.
1993 yılı otomobil parkı 2 milyon 619 bin 852’yken, 2023 yılında Türkiye otomobil parkı yaklaşık 6 kat büyüyerek 15 milyon 221 bin 134’e ulaştı. 1990 yılında büyük bir ivme kazanan ve en yüksek satış rakamına ulaşılan 1993 yılında 441 bin 133 adet otomobil satıldığı görülürken, geçtiğimiz yıl 967 bin 341 otomobil satıldığı belirtiliyor.
Sedan sevdası yerini SUV’a bıraktı
30 yıl önceye bakıldığında Türkiye’de hem sıfır hem de ikinci el otomobillerde tercih, yerli üretim Tofaş Şahin, Doğan, Kartal, Renault 9 Broadway & Spring & Fairway, 11 Flash, Flash S, Rainbow, Renault 12 Toros, Ford Taunus, Fiat Tempra, Fiat Tipo, Opel Vectra ve Astra olurken, 2023 yılında da benzer biçimde yerli üretim otomobillerin tercih edildiği ortaya çıkıyor. Fiat Egea, Renault Clio, Renault Megane, Opel Corsa, Toyota Corolla gibi modeller, 2023 yılında en çok satan sıfır ve ikinci el araçlar arasında yerini alıyor. Sedan otomobil tutkusunun ise yerini SUV ve crossover modellere bıraktığı görülüyor. Toros SW ve Kartal gibi station wagonların görevini bugün Doblo, Fiorino, Partner, Caddy gibi hafif ticariler alıyor. Ayrıca otomatik vites seçeneği tüketiciler için artık olmazsa olmaz tercihlerden biri olarak öne çıkıyor.
46 asgari ücretle sıfır Egea, 64 asgari ücretle sıfır Şahin
1993 yılında 0 kilometre Tofaş Şahin için 93 Milyon Türk lirası ödeme yapılması gerekirken, 64 asgari ücrete denk geldiği ortaya çıkıyor. Günümüzde ise aynı sınıftaki Fiat Egea 814 bin 900 TL fiyatıyla, 46 asgari ücretle satın alınabiliyor. 30 yıllık değişimle ilgili görüş paylaşan sektör temsilcilerinden Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “30 yıl içinde birçok ekonomik krizle baş eden otomotiv sektörü, tüm zorluklara rağmen gelişimini sürdürdü. Ancak alacak çok yolumuz var. Otomobil park yaşımızın 15 olması, kişi başına düşen otomobil sayısındaki oran, yıllık satış rakamları, bizlere önümüzdeki yıllar için sektörde ciddi bir potansiyel olduğunu gösteriyor. İkinci eldeki en büyük değişim ise alım-satım alışkanlıklarında yaşandı. Eskiden oto pazarlarından ve sadece belirli galerilerden otomobil satın alınırken artık sektörün neredeyse tamamı online pazar yerleri, ilan platformları üzerinden ilerliyor.” şeklinde değerlendirdi.
Konut/otomobil fiyat oranı benzer
Konut fiyatlarıyla otomobil fiyatları 30 yıl öncesiyle karşılaştırıldığında yine benzer bir görüntünün ortaya çıkıyor. 1993 yılında İstanbul Maltepe’de ortalama bir daire 490 milyon TL iken; 5,2 adet sıfır kilometre Tofaş Şahin’e denk geliyordu. Bugün 4,5 milyon TL’ye Maltepe’deki ortalama bir daire için 5,5 adet sıfır kilometre Fiat Egea’ya ihtiyaç duyuluyor.
