Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, dünyada artık pazarlamanın en az üretim kadar önemli olduğunu bildirerek, “pazarlamanın önemine güzel bir örnek ayvadaki durumdur. Ayva üretiminde dünya birincisi olan Türkiye, ihracatta birinciliği Hollanda’ya kaptırdı. Hiç ayva üretmeyen, Türkiye dahil çeşitli ülkelerden ithal ettiği ayvayı, ambalajlayıp cazibe kazandırıp, pazarlama kanallarını da etkin olarak kullanarak yeniden ihraç eden Hollanda, ihracatta 5 yılın 4’ünde birinci oldu” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, dünya ayva üretiminde Türkiye, Çin ve Özbekistan’ın ilk üç sırayı aldığını, üç ülkenin dünya üretiminin yarısından fazlasını karşıladığını, üretimde dördüncü ve beşinci sırayı alan İran ve Fas da dahil edildiğinde 5 ülkenin toplam üretimdeki payının yüzde 70’i aştığını belirtti. Buna karşın Türkiye hariç diğer üretici ülkelerin ayva ihracatında önemli bir pay elde edemediğine dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ayvanın cefasını Türk, Çin, Özbek, İran, Fas çiftçisi çekiyor, sefasını Hollanda sürüyor. Hiç ayva üretmeyen, Türkiye dahil çeşitli ülkelerden ithal ettiği ayvayı, ambalajlayıp cazibe kazandırıp, pazarlama kanallarını da etkin olarak kullanarak yeniden ihraç eden Hollanda, ihracatta 5 yılın 4’ünde birinci oldu.
2012-2016 döneminde sadece 2012 yılında Türkiye, ihracatta birinci sırayı aldı. Türkiye, 2012’de 8,7, 2013’te 11,7, 2014’te 10, 2015’te 10,7 milyon dolar ayva ihraç ederken, Hollanda’nın ihracatı, 2012’de 6,9, 2013’te 11,9, 2014’te 19,5, 2015’te 22,9, 2016’da 11,6 milyon doları buldu.
5 yıllık dönemde Türkiye, 54 bin 402 ton ayvayı 90 cent kilogram fiyatıyla ihraç edip 49 milyon 60 bin dolar ederken, Hollanda 61 bin 162 ton ayvayı 1 dolar 19 centte ihraç etti ve 72,8 milyon dolar kazandı.
Hollanda, ayvayı daha pahalı sattı
Hollanda, 2012-2016 döneminde ayvanın kilogram birim fiyatını, Türkiye’den yüzde 31,9 daha fazla bir fiyata ihraç etti. İki ülke ihraç birim fiyatları arasındaki fark, 2013’te yüzde 73,75’e kadar çıktı. O yıl Hollanda’nın kilogram ihraç fiyatı 1 dolar 55 cente kadar çıkarken, Türkiye’ninki 89 centte kaldı.
Yine Hollanda gibi hiç ayva üretmeyen Avusturya 2016’da ihracatta beşinci, Fransa altıncı sırada yer aldı.
2016 yılında Hollanda 11,6, Türkiye 10,7, Avusturya 3,3, İspanya 2, Yunanistan 1,25, Fransa 0,76 milyon dolarlık ihracatla ilk 5’i oluşturdular. Ayva ihracatında dünya toplamı da 32,8 milyon dolar oldu.”
Türkiye’nin 64 bin 579 dekar alanda 126 bin 400 ton ayva ürettiği bilgisini veren Bayraktar, “ayva ihracatımızda 3 bin 500 tonla Rusya ilk sırada yer alıyor. Bu ülkeyi 2 bin 263 tonla Almanya, 950 tonla Hollanda, 728 tonla Suudi Arabistan izliyor” dedi.
Ayva üretiminin yüzde 57’sinin Sakarya ilinde yapıldığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Sakarya’nın ilçeleri olan Geyve ve Pamukova’nın Türkiye’nin toplam ayva üretimindeki payı yüzde 54 ile yarıyı geçiyor. Bu çok büyük bir potansiyeldir. Sakarya’da özellikle taban suyu yüksek arazilerde yetiştirilen ayva, kalite özellikleri ve lezzet açısından diğer ayva çeşitlerine göre çok daha üstündür.
Sakarya’da yetişen ayvanın ayırt edici özelliğiyle ön plana çıkması ve bulunduğu bölgeyle özdeşleşmesi nedeniyle coğrafi işaret tescilinin yapılması gerekir. Bu bilinirliğini daha da artıracaktır.
Hollanda, Sakarya’da üretilen ayvanın kalitesini ve üstünlüğünü keşfetmiş ve son yıllarda ülkemizden ithal ettiği ayva miktarını artırmıştır.
Üretimde dünya birincisi olan Türkiye’nin ihracatta da liderlik için pazarlama kanallarının etkin olarak kullanılması gerekir. Dünya pazarlarında daha fazla pay alabilmek için pazarın talep ettiği kalite ve standartta ürün üretilmelidir.
Modern kapama bahçelerinin sayısının artırılması gerekmektedir. Bunun için kapama bahçe tesis desteğiyle üretici teşvik edilmeli, üretim artırılmalıdır. Bu artışın paralelinde depolamaya önem verilmeli, soğuk hava deposu yatırımları teşvik edilmelidir.
İhracatta ürüne katma değer sağlayacak yatırımlara önem verilmelidir. Tasnif ve paketlemenin yanında reçel, jöle, marmelat ve meyve suyu olarak da değerlendirilerek ürüne katma değer kazandırılmalı ve ihracat payı ve değeri artırılmalıdır.”
