Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şirketlerle üreticiler arasında yapılan tütün üretim ve alım satım sözleşmesinde avans ödemelerinin tercihe bırakıldığını bildirerek, “Tütün üreticileri avans bekliyor. Her yıl verilen avanslar bu yıl ödenmeyince tütün üreticileri zor durumda kaldı” diye konuştu.
Bayraktar, avans ödemelerinin çiftçilerin üretim maliyetlerinin karşılanması için zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirtti.
Türkiye’de tütün tarımının, özellikle Ege, Karadeniz, Marmara, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde aile işletmeleri tarafından yapıldığını belirten Bayraktar, “Tütün üretiminden kazanç elde edemeyen çiftçilerimiz, üretimden vazgeçmiştir. Tütün üreterek kazanç elde edemeyen çiftçilerimizin büyükşehirlere göç etmesi, üretimin geçmiş yıllara göre düşmesine neden olmuştur” ifadelerini kullandı.
1990 yılında 296 bin ton olan tütün üretiminin, 2019’da yüzde 76,4 oranında azalışla 70 bin tona düştüğünü belirten Bayraktar, “2002 yılında 405 bin olan tütün üreticisi çiftçilerimizin sayısı ise 2019 yılında 50 bine kadar geriledi. 2019 yılı dış ticaret rakamlarına bakıldığında 253 milyon dolar ihracatımıza karşılık, 544 milyon dolar ithalatımız var. Başka ülkelerin tütün üreticisi çiftçilerine 2019 yılında 291 milyon dolar kazandırdık” diye konuştu.
Bayraktar, tütün mamullerinde kullanılması zorunlu olan Türk tütünü oranının yüzde 12’den yüzde 30’a yükseltilecek olmasının tütün üreticilerini memnun eden bir karar olduğunu belirtti.
Tütün üreticileri ile sözleşme yapan şirketlerin, her yıl yaptıkları avans ödemelerini bu yıl, pandemi nedeniyle ekonomik güçlük yaşadıklarını gerekçe göstererek yapmadıklarını belirten Bayraktar şunları söyledi:
“Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenen, şirketlerle üreticiler arasında yapılan tütün üretim ve alım satım sözleşmesindeki, ‘Alıcı, üretimi desteklemek için üreticiye belge karşılığında nakdi-aynı avans, malzeme verebilir’ ifadesi değiştirilmeli, bu uygulama tercihe bırakılmamalıdır. Çiftçilerimiz bu süreçte avans ödemelerine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymaktadır.
Ziraat Odalarımız ve İl-İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, sözleşmelerin hazırlanması aşamasında, üreticilerimizin temsilcisi olarak alıcı ve üreticiler arasında hakem görevi üstlenmelidir.”
Tütün üretimi, üretici tütünlerinin pazarlanması, iç ve dış ticareti, denetimi ve tütün eksperliği ile ilgili usul ve esaslar hakkında hazırlanan yönetmelik taslağının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından görüş alınmak üzere kendilerine iletildiğini ifade eden Bayraktar, “Hazırlanan yönetmeliğe ilişkin, tütün üretiminin yapıldığı Ziraat Odalarımızdan aldığımız beklenti, görüş ve talepleri Tarım ve Orman Bakanlığına ilettik” diye konuştu.
