Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan öncesine göre markette 37 üründen 3’ünde fiyat değişmezken 19’unda fiyat artışı, 15’inde fiyat azalışı, üreticilerde ise 29 üründen 10’unda fiyat değişmezken8’inde fiyat artışı, 11’inde ise fiyat azalışı olduğunu bildirdi.
Bayraktar, fiyatı en fazla artan ürünün üretici ve marketlerde limon, fiyatı en fazla düşen ürünün ise üreticide domates, markette kuru soğan olduğunu belirtti.
Şemsi Bayraktar, Ramazan öncesi 26 Nisan 2019 tarihinde düzenlediği basın toplantısında, Ramazan ayı boyunca piyasaların nabzını tutacaklarını ve yapılan çalışmaları paylaşıp, üretici ve tüketici fiyatlarını kamuoyunun dikkatine sunacaklarını söylediğini hatırlattı.
Bu çerçevede Ramazan ortasında da fiyatları aldıklarını vurgulayan Bayraktar, halkı daha çok ilgilendiren market fiyatlarına bakıldığında, kuru incir, zeytinyağı ve kuru fasulye fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 53,25 ile en fazla kuru soğanda meydana geldiğini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 31,91 ile kabak, yüzde 27,48 ile domates, yüzde 23,33 ile sivri biber, yüzde 20,46 ile marul, yüzde 17,63 ile patates, yüzde 6,93 ile kırmızı mercimek, yüzde 6,43 ile yeşil mercimek, yüzde 5,19 ile salatalık, yüzde 4,65 ile yumurta, yüzde4,15 ile maydanoz, yüzde 2,33 ile yeşil soğan, yüzde 2,26 ile kuru üzüm, yüzde 1,69 ile nohut, yüzde1,46 ile kuru kayısı izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 21,62 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 17,09 ile süt, yüzde 7,30 ile elma, yüzde6,19 ile ayçiçeği yağı, yüzde 6,15 ile mısırözü yağı, yüzde 5,92 ile patlıcan, yüzde 5,44 ile tavuk eti, yüzde 5,12 ile pirinç, yüzde 4,37 ile yoğurt, yüzde 4,07 ile tereyağı, yüzde 2,69 ile beyaz peynir, yüzde 2,59 ile havuç, yüzde 2,19 ile kaşar peyniri, yüzde, 2,02 ile kuzu eti, yüzde 1,70 ile dana eti, yüzde 1,64 ile Antepfıstığı, yüzde 1,15 ile iç fındık, yüzde 0,32 ile ıspanak, yüzde 0,16 ile toz şeker takip etti”.
Üretici fiyatlarındaki değişim-
Ramazan öncesine göre üretici fiyatlarında, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru incir, fındık ve zeytinyağında değişim olmazken, domatesin yüzde 55,56 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 52 ile kuru soğan, yüzde 51,67 ile kabak, yüzde 43,11 ile sivri biber, yüzde 30,43 ile salatalık, yüzde 20,27 ile yumurta, yüzde 20,20 ile marul, yüzde 16,67 ile havuç, yüzde 15 ile kuru kayısı, yüzde 12,84 ile yeşil soğan, yüzde 11,43 ile patates izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 33,33 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 18,54 ile süt, yüzde 5,45 ile patlıcan, yüzde 3,85 ile ıspanak, yüzde 2,94 ile antepfıstığı, yüzde 1,75 ile kuru üzüm, yüzde 1,53 ile dana eti, yüzde 0,61 kuzu eti takip etti.”
Üretici market fiyat farkı-
Ramazan ortasında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla,kuru kayısı, kuru incir, nohut, süt, yeşil mercimek ve kabakta yaşandığını belirten Bayraktar, “Üretici ve market arasındaki fiyat farkı kuru kayısıda yüzde 351,35’i, kuru incirde yüzde 299,78’i, nohutta yüzde 267,62’yi, sütte yüzde 259,78’i, yeşil mercimekte yüzde 257,64 ve kabakta yüzde 251,49’u buldu.
Kuru kayısı 4,5 kat, kuru incir 4 kat, nohut 3,7 kat, süt ve yeşil mercimek 3,6 kat, kabak 3,5 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Bugün üreticide 8 lira 50 kuruş olan kuru kayısı markette 38 lira 36kuruşa,15 lira olan kuru incir 59 lira 97 kuruşa, 3 lira 16 kuruş olan nohut 11 lira 62 kuruşa, 1 lira 79 kuruş olan süt 6 lira 44 kuruşa, 2 lira 40 kuruş olan yeşil mercimek 8 lira 58 kuruşa,97 kuruş olan kabak 3 lira 40 kuruşa satılmaktadır” dedi.
Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Ramazan öncesine göre üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının limonda görüldüğünü, limonun yanı sıra süt, patlıcan, ıspanak, Antep fıstığı, kuru üzüm, dana eti ve kuzu etinde fiyat artışları yaşandığını vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Fiyatı artan ürünlere baktığımızda, arzın depolardan sağlandığı limonda ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyat artışı yaşandı.
Sütte yaşanan fiyat artışında, Ulusal Süt Konseyi’nin Mayıs-Aralık tarihlerini kapsayan yeni tavsiye fiyatını litrede 1 lira 70 kuruştan 2 liraya çıkarması etkili oldu. Haziran ayı içinde Mayıs ayının gerçekleşme rakamları tam olarak belli olacaktır. Patlıcanda hasat edilen ürün miktarının azalması fiyat artışına yol açmıştır. Ispanakta da hasadın sonuna gelinmesi etkili oldu.
Dana eti ve kuzu etinde maliyetlerde yaşanan artış fiyata yansırken, kuru üzümde ise arzdaki daralma fiyatları artırdı.
Üreticide fiyatı düşen ürünlere baktığımızda domates, kabak, sivri biber, salatalık, marul, yeşil soğanda artan hava sıcaklıkları ile birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak fiyatlar düştü. Kuru soğan ve patateste yazlık ürünlerin hasadının başlaması ile birlikte fiyatlar gerilemiştir. Yeni sezonda rekoltenin iyi olacağına dair izlenimler kuru kayısıda fiyat düşüşüne yol açarken, havuçta yaşanan kalite kaybı fiyatlara yansımıştır.”
