Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki farkın bir türlü kapanmadığına dikkati çekerek, “üretici ve market arasındaki fiyat farkı, Kasım ayında kuru incirde yüzde 361,28’i, kuru kayısıda yüzde 348,83’ü, havuçta yüzde 296,33’ü, mandalinada 268,75’i, sütte 268,45’i, nohutta 256,92’yi buldu” dedi.
Bayraktar, “üreticide 13 lira olan kuru incir markette 59 lira 97 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 44 lira 88 kuruşa, 80 kuruş olan havuç 3 lira 17 kuruşa, 98 kuruş olan mandalina 3 lira 63 kuruşa, 1 lira 87 kuruş olan süt 6 lira 89 kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 10 lira 32 kuruşa satılıyor” bilgisini verdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Kasım ayında markette 27, üreticide 19 üründe fiyat artışı, markette 7, üreticide 3 üründe fiyat düşüşü olduğunu, markette 3, üreticide 7 üründe fiyatın değişmediğini, Kasım ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette ve üreticide kabak; fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette limon, üreticide patates olduğunu belirtti.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak üreticiden tüketiciye halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini vurguladı.
-Market fiyatlarındaki değişim-
Markette, Kasım ayında, kuru fasulye, kuru üzüm ve zeytinyağı fiyatında bir değişim meydana gelmezken, fiyat düşüşünün en fazla yüzde 16,16 ile limonda görüldüğünü bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 13,15 ile maydanoz, yüzde 8,54 ile tavuk eti, yüzde 3,29 ile Antep fıstığı, yüzde 2,68 ile patates, yüzde 1,54 ile mandalina, yüzde 1,27 ile patlıcan izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 43,32 ile kabakta yaşandı. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 36,60 ile domates, yüzde 16,95 ile sivri biber, yüzde 16,37 ile yoğurt, yüzde14,09 ile elma, yüzde 13,97 ile yeşil soğan, yüzde 10,40 ile salatalık, yüzde 10,21 ile kuru kayısı, yüzde 8,45 ile kuru soğan, yüzde 8,33 ile süt, yüzde 7,65 ile havuç, yüzde 5,48 ile beyaz peynir, yüzde 4,78 ile tereyağı, yüzde 4,58 ile yumurta, yüzde 4,15 ile marul, yüzde 3,10 ile nohut takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişim-
Üreticide, Kasım ayında, havuç, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir zeytinyağı ve maydanoz fiyatında bir değişim meydana gelmezken, yüzde 11,36 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün patates olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 2,08 ile kırmızı mercimek, yüzde 0,99 ile Antep fıstığı izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 93,06 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 87,69 ile domates, yüzde 71,67 ile elma, yüzde 39,58 ile sivri biber, yüzde 30 ile salatalık, yüzde 25 ile kuru soğan, yüzde 24,44 ile patlıcan, yüzde 22,92 ile mandalina, yüzde 13,89 ile yeşil soğan, yüzde 10,61 ile marul, yüzde 5,54 ile kuru fasulye, yüzde 5,38 ile yumurta, yüzde 3,21 ile nohut, yüzde 2,86 ile fındık, yüzde 2,19 ile süt, yüzde 1,30 ile limon takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkı-
Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 361,28 ile kuru incirde yaşandığında dikkati çeken Bayraktar, fiyat farkının kuru kayısıda 348,83, havuçta 296,33, mandalinada 268,75, sütte 268,45, nohutta 256,92 olduğunu bildirdi.
Kuru incirin 4,6 kat, kuru kayısının 4,5 kat, havucun 4 kat, mandalina ve sütün 3,7 kat, nohudun 3,6 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, “üreticide 13 lira olan kuru incir markette 59 lira 97 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 44 lira 88 kuruşa, 80 kuruş olan havuç 3 lira 17 kuruşa, 98 kuruş olan mandalina 3 lira 63 kuruşa, 1 lira 87 kuruş olan süt 6 lira 89 kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 10 lira 32 satılmaktadır” dedi.
Bayraktar, adı geçen 6 ürünün dışında fiyatı takip edilen pırasa, portakal, lahana, ıspanak, yeşil mercimek ve patatesten oluşan 6 üründe yüzde 200-250, kuru soğan, patlıcan, karnabahar, sivri biber, marul ve Antep fıstığından oluşan 6 üründe yüzde 150-200, kırmızı mercimek, iç fındık, elma, zeytinyağı, yeşil soğan, domates, maydanoz, limon, salatalık, kuru fasulye, kuru üzüm, kabaktan oluşan 12 üründe yüzde 100-150 arasında fiyat farkı görüldüğünü, dana eti, kuzu eti, pirinç ve yumurtadan oluşan sadece 4 üründe fiyat farkının yüzde 100’ün altında, yüzde 55 ile yüzde 66 arasında değişen oranlarda kaldığını belirtti.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri
Üreticide en fazla fiyat artışının görüldüğü kabak, domates, sivri biber, salatalık, patlıcanda arzın örtü altından sağlandığına, yayla seralarında hasadın sonuna gelinmesi ve ihracatın az da olsa hızlanmasıyla fiyatlarda artış yaşandığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Elmada piyasaya sunulan ürünlerin soğuk hava depolarından sağlanmaya başlaması fiyatlarda artışa yol açmıştır. Kuru soğanda yaşanan fiyat artışında piyasaların biraz olsun hareketlenmesi etkili olmuştur. Her ne kadar geçen aya göre kuru soğan fiyatları artmış görünse de ürün hala 70 kuruş olan maliyetin altında, 63 kuruşa satılmaktadır. Mandalinada bu yıl meyve tutumunun az olmasına bağlı olarak fiyatlarda artış yaşanmıştır. Yeşil soğan ve marulda mevsimsel olarak arzda yaşanan daralma fiyata yansımıştır.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda fiyatı en fazla düşen ürün patates olmuştur. Artan rekolte ile birlikte yaşanan pazarlama sorunları nedeniyle fiyatlar gerilemiştir.”
